W tym artykule przedstawimy najczęściej zadawane pytania związane ze zwrotem składek emerytalnych z Niemiec:
- Kiedy mogę otrzymać zwrot moich składek?
- Jakie składki podlegają zwrotowi?
- Gdzie złożyć wniosek?
- I inne!
Co dzieje się z moimi składkami, jeśli nie otrzymam emerytury?
Każde euro ma znaczenie – im więcej wpłacisz na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, tym wyższa będzie Twoja przyszła emerytura. Istnieje jednak pewna przeszkoda: musisz przez 5 lat opłacać składki na swoim koncie, zanim będziesz mógł oczekiwać rekompensaty. Nie każdy spełnia ten okres oczekiwania. Jeśli nie osiągnąłeś tego okresu oczekiwania (minimalny okres ubezpieczenia), Twoje pieniądze nie przepadają. Możesz wtedy otrzymać zwrot swoich składek. Obcokrajowcy mają także w pewnych przypadkach możliwość uzyskania zwrotu składek, nawet jeśli osiągnęli ten okres oczekiwania.
Kiedy możliwy jest zwrot składek emerytalnych z Niemiec?
Składki na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe mogą zostać zwrócone z różnych powodów. Krok ten nie zawsze jest opłacalny, ponieważ zwrot składek oznacza całkowite rozwiązanie stosunku ubezpieczenia. Zasadniczo można powiedzieć, że zwrot składek jest możliwy wtedy, gdy z opłacanych składek nie można wypłacić żadnego świadczenia. Dotyczy to ubezpieczonych oraz rodziny zmarłego. Dodatkowo składki mogą być zwrócone także wtedy, gdy w związku ze swoim zawodem tworzysz inną formę zabezpieczenia emerytalnego, np. jako urzędnik lub członek zawodowej instytucji zaopatrzenia emerytalnego, a przez to tracisz kontakt z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym. W wyniku uzyskania zwrotu swoich składek wygasają wszelkie prawa do świadczeń z obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego. Tym samym tracą ważność wszystkie uznania na Twoim koncie ubezpieczeniowym, na które sam nie płaciłeś składek, np. okresy wychowywania dziecka, bezrobocia lub kształcenia w szkole. Pamiętaj, że także jeśli w późniejszym terminie ubezpieczysz się ponownie w Rentenversicherung (ubezpieczenie emerytalno-rentowe), przepadają Twoje okresy składkowe i nieskładkowe z czasu przed zwrotem, które nie podlegały zwrotowi.
Jakie składki podlegają zwrotowi?
Zwrotowi podlegają wyłącznie te składki, które sam opłacałeś na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe w Niemczech. Jeśli opłacałeś składki także w innych krajach, skontaktuj się z tamtejszymi instytucjami ds. ubezpieczeń społecznych. Pamiętaj, że od 1 lipca 2014 r. w przypadku dzieci urodzonych przed 1 stycznia 1992 r. uznawany jest dodatkowo do obowiązującej do tego czasu regulacji także okres od 13 do 24 miesiąca kalendarzowego po urodzeniu jako okres przeznaczony do wychowania dziecka, jeśli spełnione są wymogi (tzw. renta matczyna). Jeśli na Twoim koncie ubezpieczeniowym uwzględniony jest już okres przeznaczony do wychowania dla dziecka urodzonego przed 1 stycznia 1992 r., nowe uregulowanie prawne może prowadzić do tego, że spełnisz jednak ogólny okres oczekiwania (minimalny okres ubezpieczenia) do emerytury przyznawanej po osiągnięciu ustawowego wieku. W takim przypadku nie masz prawa do zwrotu składek.
Wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia i brak prawa do dobrowolnego ubezpieczenia.
Możesz otrzymać zwrot swoich składek, jeśli wycofałeś się z obowiązkowego ubezpieczenia w Niemieckich Ubezpieczeniach Emerytalno-Rentowych i nie masz możliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia.
Wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia
Wycofanie z obowiązku ubezpieczenia jest możliwe, jeśli opuściłeś Niemcy. Podejmując pracę w nowym kraju, nie podlegasz już obowiązkowi ubezpieczenia w Niemczech.
Ubezpieczenie dobrowolne
Jeśli nie podlegasz już obowiązkowi ubezpieczenia, sprawdza się, czy masz możliwość dobrowolnego ubezpieczenia. W przypadku, gdy możesz się dobrowolnie ubezpieczyć, zwrot składek nie jest możliwy. Jako obywatele Niemiec zawsze możesz przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia, niezależnie od miejsca zamieszkania. Obcokrajowcy mogą dobrowolnie ubezpieczyć się w Niemieckich Ubezpieczeniach Emerytalno-Rentowych, jeśli mieszkają w Niemczech. Mieszkając poza Niemcami, możliwość ta zależy od Twojego miejsca zamieszkania oraz obywatelstwa, co może się różnić w zależności od umów międzynarodowych.
-/-
Nasza rada:
międzynarodowa broszura Niemieckich Ubezpieczeń Emerytalno-Rentowych zawiera wskazówki dla obcokrajowców dotyczące zwrotu składek. Informacje znajdą Państwo na stronie internetowej www.deutscherentenversicherung.de.
Zwrot składek lub emerytura
Jeśli składając wniosek nie podlegasz obowiązkowi ubezpieczenia ani nie masz prawa do dobrowolnego ubezpieczenia, Twoje składki mogą zostać zwrócone. Jest to możliwe nawet wtedy, gdy spełniasz ogólny okres oczekiwania wynoszący pięć lat (minimalny okres ubezpieczenia) i uzyskujesz prawo do emerytury po osiągnięciu ustawowego wieku. Taka sytuacja dotyczy głównie obcokrajowców.
Nasza rada:
Zalecamy skontaktowanie się z instytucją ubezpieczeń emerytalno-rentowych w celu uzyskania próbną kalkulację wysokości emerytury. Na podstawie tej kalkulacji możesz zdecydować, czy chcesz ubiegać się o zwrot składek.
Okres oczekiwania
Zanim składki zostaną Ci zwrócone, musisz wywiązać się z 24-miesięcznego okresu oczekiwania. Warto pamiętać, że składki płacone na zagraniczne ubezpieczenie społeczne nie podlegają zwrotowi.
Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego i nieosiągnięcie ogólnego okresu oczekiwania
Jeżeli osiągnąłeś powszechny wiek emerytalny, ale nie spełniłeś ogólnego okresu oczekiwania w Niemieckich Ubezpieczeniach Emerytalno-Rentowych, masz prawo do zwrotu swoich składek.
Powszechny wiek emerytalny
Powszechny wiek emerytalny w Niemczech stopniowo wzrasta od roku 2012 i wynosi obecnie 67 lat. Ogólny okres oczekiwania na emeryturę wynosi 5 lat. Do tego okresu zalicza się zarówno składki obowiązkowe, jak i dobrowolne, a także okresy wychowywania dzieci. Jeśli osiągniesz ten okres oczekiwania, uzyskasz prawo do emerytury przyznawanej po osiągnięciu ustawowego wieku. W przeciwnym razie, masz prawo do zwrotu składek, niezależnie od tego, czy mógłbyś jeszcze spełnić wymagany okres oczekiwania, gdybyś kontynuował opłacanie składek.
Okresy ubezpieczeniowe
Zagraniczne okresy ubezpieczeniowe oraz okresy związane z wyrównaniem zaopatrzenia emerytalno-rentowego po rozwodzie mogą być również zaliczane do ogólnego okresu oczekiwania. Zaleca się zasięgnięcie porady przed złożeniem wniosku o zwrot składek, ponieważ w niektórych przypadkach korzystniejsze może być dalsze opłacanie składek, szczególnie jeśli możesz zaliczyć okresy wychowania dzieci.
Renta rodzinna
Renta rodzinna po zmarłym członku rodziny może być wypłacana tylko wtedy, gdy zmarły spełnił ogólny okres oczekiwania (minimalny okres ubezpieczenia) lub został on uznany za spełniony. W takiej sytuacji wdowy, wdowcy, partnerzy życiowi lub sieroty mogą ubiegać się o zwrot składek. Ogólny okres oczekiwania wynosi 5 lat, a do jego zaliczenia wliczają się składki obowiązkowe, dobrowolne oraz okresy wychowywania dzieci. Prawo do zwrotu składek mają w pierwszej kolejności pozostali przy życiu małżonkowie lub partnerzy życiowi. Półsieroty mogą otrzymać zwrot składek, jeśli nie mogą ubiegać się o nie wdowy, wdowcy lub pozostali partnerzy życiowi.
Prawo wyboru
Osoby, które są zwolnione z ubezpieczenia lub wyłączone z obowiązkowego ubezpieczenia, mogą również otrzymać zwrot swoich składek, nawet jeśli mają prawo do dobrowolnego ubezpieczenia. Do tej grupy należą m.in.:
- urzędnicy i sędziowie,
- żołnierze zawodowi,
- duchowni i członkowie towarzystw religijnych.
Te osoby mają prawo wyboru: mogą zdecydować, czy chcą uzyskać zwrot składek, ubezpieczyć się dobrowolnie lub nadpłacać dobrowolne składki. Warto jednak zasięgnąć porady w instytucji ubezpieczeń emerytalno-rentowych przed podjęciem decyzji.
Wyjątki dotyczące zwrotu składek
Składki emerytalne nie mogą być zwrócone w następujących przypadkach:
- Jeśli w trakcie zwolnienia z ubezpieczenia lub wyłączenia z obowiązkowego ubezpieczenia płaciłeś dobrowolne składki za okres od 1 sierpnia 2010 roku (zgodnie z nowym prawem).
- Jeśli 10 sierpnia 2010 roku byłeś uprawniony do dobrowolnego ubezpieczenia (zgodnie z poprzednio obowiązującym prawem).
- Jeśli jesteś urzędnikiem lub sędzią na czas określony, żołnierzem na czas określony, lub urzędnikiem, którego można odwołać z pełnionej funkcji, a w tym czasie płacisz dobrowolne składki. W takim przypadku nie masz prawa do zwrotu składek.
Jeżeli przerywasz pracę z innych przyczyn niż wychowanie dziecka bez wynagrodzenia, nie masz prawa do zwrotu składek.
Prawo do zwrotu składek
Kiedy spełnisz ogólny okres oczekiwania wynoszący pięć lat, Twoje składki nie będą mogły być zwrócone.
Które składki są zwracane?
Zwracane są tylko te składki, które opłacałeś osobiście. Oznacza to, że w przypadku składek obowiązkowych, płaconych na podstawie zatrudnienia, zwracane są jedynie składki płacone przez pracownika. Składki płacone w ramach wspólnego ubezpieczenia w trakcie pobierania zasiłku chorobowego również mogą być zwrócone. Jeśli płaciłeś składki z działalności na własny rachunek lub składki dobrowolne, te składki są zwracane w połowie. Składki na dodatkowe ubezpieczenie zwracane są w pełnej kwocie.
Składki niepodlegające zwrotowi
Obok składek płaconych przez pracodawcę, inne składki również nie podlegają zwrotowi. Zalicza się do nich składki pokrywane w pełnej wysokości przez instytucję zabezpieczenia społecznego, np. w trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub w trakcie odbywania służby wojskowej. Składki na okresy wychowywania dzieci również nie mogą być zwrócone, ponieważ nie są ponoszone przez ubezpieczonego. Dodatkowo, składki opłacane w NRD do dnia 30 czerwca 1990 roku nie są zwracane. Okresy nieskładkowe, takie jak okresy kształcenia szkolnego, również nie mogą być spłacone. Jeśli przyznano Ci już świadczenie pieniężne lub rzeczowe z konta ubezpieczeniowego, zwrotowi podlegają jedynie składki po tym okresie.
Wyrównanie roszczeń emerytalno-rentowych
Jeśli jesteś rozwiedziony i przeprowadzono wyrównanie roszczeń rentowych, kwota zwrotu może ulec pomniejszeniu lub zwiększeniu, w zależności od tego, czy zyskałeś, czy straciłeś w wyrównaniu wypracowanych przez małżonków ekspektatyw na emeryturę.
Zwrot składek na wniosek
Możesz jako ubezpieczony lub rodzina zmarłego otrzymać zwrot składek po wcześniejszym złożeniu wniosku. Należy skorzystać z druku wniosku (V 900 w przypadku stałego pobytu na terytorium kraju). Nie musisz dotrzymywać terminu na złożenie wniosku, ale musi minąć okres oczekiwania wynoszący 24 miesiące. Wniosek możesz złożyć osobiście lub przez osoby pozostające przy życiu w przypadku Twojej śmierci, lub przez opiekunów i osoby upoważnione.
Deutsche Rentenversicherung – kontakt po polsku
W razie potrzeby udzielimy Państwu pomocy w sprawie kontaktu z Deutsche Rentenversicherung. Zachęcamy do kontaktu z nami!
Instytucje Niemieckich Ubezpieczeń Emerytalno-Rentowych
Deutsche Rentenversicherung Baden-Württemberg
Gartenstraße 105, 76135 Karlsruhe
Telefon 0721 825-0
Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd
Am Alten Viehmarkt 2, 84028 Landshut
Telefon 0871 81-0
Deutsche Rentenversicherung Berlin-Brandenburg
Bertha-von-Suttner-Straße 1, 15236 Frankfurt (n. Odrą)
Telefon 0335 551-0
Deutsche Rentenversicherung Braunschweig-Hannover
Lange Weihe 6, 30880 Laatzen
Telefon 0511 829-0
Deutsche Rentenversicherung Hessen
Städelstraße 28, 60596 Frankfurt am Main
Telefon 069 6052-0
Deutsche Rentenversicherung Mitteldeutschland
Georg-Schumann-Straße 146, 04159 Leipzig
Telefon 0341 550-55
Deutsche Rentenversicherung Nord
Ziegelstraße 150, 23556 Lübeck
Telefon 0451 485-0
Deutsche Rentenversicherung Nordbayern
Wittelsbacherring 11, 95444 Bayreuth
Telefon 0921 607-0
Deutsche Rentenversicherung Oldenburg-Bremen
Huntestraße 11, 26135 Oldenburg
Telefon 0441 927-0
Deutsche Rentenversicherung Rheinland
Königsallee 71, 40215 Düsseldorf
Telefon 0211 937-0
Deutsche Rentenversicherung Rheinland-Pfalz
Eichendorffstraße 4-6, 67346 Speyer
Telefon 06232 17-0
Deutsche Rentenversicherung Saarland
Martin-Luther-Straße 2-4, 66111 Saarbrücken
Telefon 0681 3093-0
Deutsche Rentenversicherung Schwaben
Dieselstraße 9, 86154 Augsburg
Telefon 0821 500-0
Deutsche Rentenversicherung Westfalen
Gartenstraße 194, 48147 Münster
Telefon 0251 238-0
Deutsche Rentenversicherung Bund
Ruhrstraße 2, 10709 Berlin
Telefon 030 865-0
Deutsche Rentenversicherung Knappschaft-Bahn-See
Pieperstraße 14-28, 44789 Bochum
Telefon 0234 304-0